Altiero Ranelli - Genç gazeteci
Il Direttore - Gazete yöneticisi
Luca Forti - Ekonomi gazetecisi
Arlecchino - Genç sanatçı
Pantalone - Banker
Colombina - Bankerin kızı
Brighella - Zengin işadamı, bankerin arkadaşı
*** *** ***
Mart sonu bir öğle sonrası, Venedik'in "Il
Gazzettino" gazetesinin genç gazetecisi Altiero Ranelli yöneticinin
ofisine girer. Mutlu bir ifadeyle;
- Büyük bir haberim var ! diye bağırır.
Yönetici elli yaşlarında hoş bir adamdır. Kafasını kaldırıp genç
adama bakar.
- İyi günler Altiero. Ne oldu ?
- Arlecchino ve Pantalone'yi hatırlıyor musunuz ?
- Tabii. Onları gayet iyi hatırlıyorum. Tüm Venedik son haftalarda
onları konuşuyor.
Ama sen, neden Sinema Festivali hakkındaki makaleni yazmaya başlamadın
?
- Çünkü, çok önemli bir şey yakaladım.
Altiero konuşurken hızla masanın çevresinde döner ve bilgisayarın
önüne gider.
- Arlecchino ve Pantalone ile daha önce hiç ilgilenmemiştim. Ben
sinema yazıları
yazıyorum. Cinayet haberleri beni ilgilendirmez. Ama dün, MONDO-NET'te
bu mektubu buldum.
- Mondo-Net'mi... O da ne?
- Onu nasıl bilmezsiniz ? Bu, bilgisayar yoluyla mesaj göndermek
için gerekli bir
elektronik yazılım sistemidir.
- Ooo, evet. İyi bir şey. Çok kısa sürede Tokyo ya da Newyork'a
bir mektup yollamak
mümkün. Ama anlamıyorum Altiero. Biri bize Japonya'dan mektup mu
yazmış ki ?
- Tam olarak öyle değil, efendim. Nasıl oldu bilmiyorum ama bilgisayarımıza
özel bir
mektup geldi. Bakın. Pantalone ve Arlecchino hakkında bütün gerçekler
burada.
Yönetici bilgisayara eğilip okumaya başlar.
- " Colombina'nın Arlecchino'ya mektupları" . Kim bu Colombina
?
- Pantalone'nin kızı.
*** *** ***
Colombina'nın Arlecchino'ya mektubu
3 Mart / VENEDİK
Arlecchino, bu ne berbat bir hikaye ! Deli
olmak üzereyim. Ne düşüneceğimi bilemiyorum. Sen gerçekten babamı
öldürdün mü ? Tüm bunlar çok garip. Sadece iki gün önce, seni ne
kadar da mutlu görmüştüm. Karnaval şenliklerinin başlangıcında,
hatırlıyorum, müzikten ve resimden konuştuk. Sen şiir okumaya başladın.
Mükemmeldin. Sanattan, senin sanatından konuşurken bir ilah oluyorsun.
Peki sonra ne oldu ? Seni bay Brighella ile birlikte gördüm. Neler
konuştunuz ?
Baloya gitmiştim. Bu kadar çok insanın bir arada bulunduğu ve özellikle
bu kadar güzel müziğin olduğu bir karnaval daha hatırlamıyorum.
Gece yarısına doğru, hiç sebebi yokken, müzik ansızın sustu. Bir
arkadaşımın seslendiğini duydum. Onun yüzünü ve söylediklerini asla
unutmayacağım: " Baban öldü " dedi bana. Ona hiçbir şey
sormadım. Hemen babamın ofisine gittim. Ama hiç kimseyi bulamadım.
Bir an için bunun kötü bir şaka olduğunu düşündüm. Daha sonra, herkes
aynı sözcükleri tekrarlamaya başladı: " Pantalone öldü, Pantalone
öldü..." ve şenlik bir cenazeye dönüştü. Hiçbir şeyi anlamlandıramadan
insanları izledim. Böylece senin odana vardım. Orada, bir sandalyenin
üzerinde, kolları yana açılmış, başı arkaya düşmüş, bu korkunç kağıt
açacağı kalbine saplı olarak, babamın ölüsünü buldum.
Seni de onun yanında gördüm. Gözlerime baktın ve sonra tek kelime
etmeden bir kedi gibi sessizce, hızla çekip gittin. O zamandan beri
tüm Venedik Pantalone'yi senin öldürdüğünü söylüyor. Ben bunun doğru
olamayacağını biliyorum. Ama o halde kim yaptı ? Ve kim babamın
cesedini senin odana taşıdı ?
Bana hemen yaz. Senin güzel mektuplarına ihtiyacım var. Nerede ve
nasıl olduğunu bilmek istiyorum.
Seni Seviyorum
Colombina
*** *** ***
Yönetici okumayı bitirdi ve gözlerini merakla
Altiero'ya dikti.
- Neden bu mektuplara bakmamı istedin ? Beni bu aşk hikayeleri ilgilendirmez.
- Ama efendim, sizin de çok iyi bildiğiniz gibi Pantalone büyük
bir bankerdir. Bankası
da Venedik'in çok önemli bir bankasıdır.
- Bu doğru Altiero. Ama yine de Colombina'nın bu anlattıkları banka
ve iş konusunda
değil.
- Haklısınız ama Mondo -Net'te başka mektuplar da buldum. Onların
hepsi aşktan söz
etmiyor. Şuna bir bakın: Bu, ölüm hakkında ilginç şeylerden söz
ediyor.
- Dinle Altiero , benim yapacak çok işim var. Eğer Pantalone'nin
ölümüyle ilgili
gerçekleri öğrenmek istiyorsan, bir makale hazırla. Haydi, hemen
çalışmaya başla, lütfen...
Venedik'te yağmur yağmaya başlar. Gazetenin yöneticisi camı kapatır
ve çalmakta olan telefona cevap verir.
- İyi bir haber, der telefondakine. " Bu öğleden sonra başkanla
karşılaşmak zorunda
kalmayacağım. Böylesi daha iyi. Yağmur yağarken dışarı çıkmayı sevmem."
Altiero:
- O halde bana ayıracak birkaç dakikanız vardır. Diğer mektuplara
bakabilirsiniz.
- Tamam. Biraz okuyalım bakalım.
*** *** ***
Arlecchino'nun Colombina'ya mektubu
6 Mart / VENEDİK
Sevgili Colombina,
Mektubun için teşekkürler, onu çok sevinerek okudum. Burada çok
yalnızım. Son günlerde sadece avukatımla, o da telefonla, konuşuyorum.
Sana nerede olduğumu söyleyemem, çünkü polisten çok korkuyorum.
Senden de çekindim ve bu nedenle sana hemen yazamadım. Beni anlamalısın.
Bütün gazeteler babanı benim öldürdüğümü yazıyor. Neden? Neden,
onlar babanın cesedini benim odamda buldular ? Benim asla Pantalone
ile bir sorunum olmadı ki.O daima bana yardımcı oldu. Yıllarca tablolarımı
satın aldı ve yapıtlarımın sergilenmesi için para buldu. Hatta,
bana sizin evinizde çalışmam ve yaşamam için büyük bir oda verdi
ve böylelikle de iki yıl boyunca sizinle kaldım. Özetle, baban benim
için daima iyi bir dosttu.
Düşünmek için biraz sükunete ihtiyacım var. Bu durumdan kurtulmak
için güç toplamalıyım. Pantalone'yi kim benim odama taşıdı ? Bunu
bilmek ve sonra da polise gidip kimseyi öldürmediğimi anlatmak istiyorum.
Sana bir şey daha söylemeliyim; tek kuruşum yok. Biraz da bunun
için yazıyorum. Benim son tablomu hatırlıyor musun ? Senin portren.
Ve senin onu çok sevdiğini biliyorum. Ama paraya ihtiyacım var ve
o tabloyu kesinlikle satmak zorundayım. Bana yardımcı olur musun
? Brighella, hani babanın o zengin işadamı arkadaşı, bu tabloyla
çok ilgilenmişti. Bugün ona yazacağım ve eğer satın almak istiyorsa
seninle görüşmesini söyleyeceğim. Aslında, bu tablo hala senin evinde,
benim odamda.
Sen nasılsın? Senin sözlerine ve sevgine ihtiyacım var. Bu kabus
çabuk bitsin. Seni görmek ve kucaklamak istiyorum.
Öperim.
Arlecchino
*** *** ***
Arlecchino'dan Brighella'ya mektup
6 Mart / VENEDİK
Sayın Bay Brighella,
Sizi uzun zamandan beri tanıyorum. Gerçekte, siz de Pantalone'nin
yakın bir arkadaşısınız.
Şimdi, bildiğiniz gibi, benim durumum çok zor. Polis beni arıyor
ve hapishaneye gitmek istemiyorsam, hepsinden ve her şeyden uzak
durmalıyım.
Karnaval kutlamalarından birkaç gece önce, siz Pantalone ile iş
konuşmak için bizim eve gelmiştiniz. Sonra, yola çıkmadan önce,
Colombina'nın portresine bakmak üzere benim odama girdiniz. Hatırlıyor
musunuz? Yanılmıyorsam bu tablodan çok hoşlandınız.
Şu aralar paraya çok ihtiyacım var ve onu kesinlikle satmak zorundayım.
Eğer, almak üzere ilgilenirseniz, Colombina ile görüşebilirsiniz.
Esasında bu tablo hala Pantalone'nin evinde duruyor.
Size daha başka söyleyecek bir şeyim yok. Burada bütün gün, kimselerle
konuşmadan kapalı kalıyorum. Sadece, Mondo- Net üzerinden bağlantı
kurabiliyorum.
Haberlerinizi beklerim.
Arlecchino
*** *** ***
Brighella'dan Colombina'ya mektup
9 Mart/ VENEDİK
Sevgili Colombina,
Nasılsın? Ben, Pantalone ile çok iyi dosttum, yıllarca onun bankası
bana işlerimde yardım etti ve bugün böylesine zor bir anda ben senin
için bir şeyler yapma gereği duyuyorum. Çok işim var ama sen beni
istediğin zaman arayabilirsin. Sana ikinci bir baba olmaya çalışacağım.
Birkaç gün önce, Arlecchino'dan bir mektup aldım. Bu adamı çok iyi
tanımam ama biliyorum ki, sanattan konuştuğu zaman gerçekten ilginç
şeyler söyler. Onun çalışmalarını da beğenirim. Kuşkusuz o büyük
bir sanatçı.
Arlecchino mektubunda senin portreni satmak istediğini yazıyor.
O resmi görmüştüm ve çok beğendim ama ben onu satın alabilir miyim?
Dostum Pantalone'nin katiline para verebilir miyim?
Şunu bilmelisin ki, Karnaval şenliklerinde, saat 10.00'u biraz geçe
Arlecchino'yu Pantalone ile birlikte odasına girerken görmüştüm.
Ve doktorlar babanın muhtemelen, 10.00 ile 11.00 arasında öldürüldüğünü
söylüyor. Sadece bu değil; daha geç bir vakit, Arlecchino ile kutlamaların
yapıldığı salonda karşılaştım, ona odasına çıkıp yeni tablosunu
görmek istediğimi söyledim ama o reddetti. Anlıyor musun?
Bunu asla kimseyle konuşmadım. Çünkü, senin bu adama karşı duygularını
da biliyorum. Ama şimdi ben ne yapabilirim? Polise mi gitmeliyim?
Eğer istersen, o geceyi yeniden konuşmak için sana gelebilirim.
Şimdilik kucaklıyorum. Görüşmek üzere.
Brighella
*** *** ***
- Bak Altiero, bu mektuplarda tekrarlanan nedir? Pantalone'nin katili
Arlecchino, bu çok açık.
- Sanmıyorum. Eminim, gerçek farklıdır. Arlecchino kimseleri öldürmez.
Biliyoruz ki...
- Bir dakika bekle. Önce bir kahveye ihtiyacım var. Yağmur yağdığında
hep uykum
gelir. Sen de ister misin?
- İyi olur. Ama bırakın da bitireyim. Eee.... nerede kalmıştım?
Ah, evet. Biliyoruz ki;
saat 10.00'u biraz geçe Arlecchino odasına Pantalone ile birlikte
girdi. Sonra şenliğe gitti ve Brighella ile karşılaştı.
- Bu çok açık, der yönetici, telefonu yerine koyup bardan kahvesini
alırken. " Ama neden Arlecchino'nun katil olamayacağını söylüyorsun?"
- Bunu anlamak için diğer mektuplara da bakmalısınız.
- Çok var mı?
- Yok. Sizi temin ederim ki, yemek saatinde evinizde olacaksınız.
- Pekala. Onları okuyacağım. İşte kahven, nasıl istersin?
- Sade. Teşekkürler.
*** *** ***
Colombina'nın Arlecchino'ya mektubu
14 Mart/ VENEDİK
Sevgili Arlecchino,
Nasılsın? Şu ana kadar hiçbir şey yapamadım. Babamın ölümünün acısı
ve senin durumun beni çok sarstı. Hemen hemen hep evdeyim ve çok
az kişiyle görüşüyorum. Dün Brighella geldi. Ondan hoşlanmıyorum.
Benimle dost olmak istediğini söylüyor ama sadece aynı şeyleri düşünüyor.
Aslında, buraya gelir gelmez ilk iş senin tablonu görmek istedi.
Fiyatını sordu ve sonra yarım saatten kısa bir sürede onu satın
aldı, hemen de yola çıktı. Gerçekten de büyük dost!
Bana tek bir şey söyledi; ki o da babamı senin öldürdüğündü. Bana
dediğine göre, saat 10.00'ubiraz geçe, seni babamla odana girerken
görmüş ve ardından seninle salonda karşılaştığında, sana resmi görmek
için odana çıkmak istediğini söylemiş, sen istememişsin. Bu nedenle
o, katilin sen olduğundan emin.
Oysa ben, eminim ki katil Brighella. Aslında, 11.00'den biraz önce,
ben onu babamın ofisine girerken görmüştüm. Eğer, doktorların dediği
doğruysa, ki babamın saat 10.00 ile 11.00 arası öldüğünü söylemişlerdi,
o halde babamı o öldürdü. Sebebi nedir, bilemiyorum. Belki de para
içindir.
Kendimi toparlayınca polise gerçekleri anlatmaya gideceğim. Şu an
hiçbir şey yapacak gücüm yok. Bana hemen yaz.
Seni seviyorum.
Colombina.
Not: Yarın tablonun parasını avukata yollayacağım.
*** *** ***
Arlecchino'nun Colombina'ya mektubu
18 Mart/ VENEDİK
Sevgili Colombina,
Okuduğuma göre hala yastasın. Metin olmalısın. Birkaç haftaya kadar
babanım ölümü ile ilgili gerçeği ortaya çıkaracağımızdan eminim.
Çok yakında bu hikaye sonuçlanacak, göreceksin.
Ben çok kötü durumda değilim. Bugün avukatım bana Brighella'nın
ödediği parayı getirdi. Böylelikle sorunlarımın bir kısmını çözdüm.
Son mektubun üzerine çok kafa yordum ve herşeyi daha iyi açıklamak
için Karnaval gecesini nasıl geçirdiğimi sana anlatmak istiyorum.
Brighella, sana şenliklerin başlangıcında, saat 10.00'u biraz geçe,
babanla birlikte odama gittiğimizi söylemiş. Bu doğru. Ama orada
sadece birkaç dakika kaldık. Sonra o ofisine döndü ben de kutlamalara
katıldım. O arada sen beni gördün: dans ettim, şiirler okudum ve
herkesle, hatta Brighella ile de sohbet ettim. Oysa Brighella bu
karşılamamız konusunda gerçeği söylemiyor. O bana asla yeni tablomu
görmek istediğinden söz etmedi. Tam tersine, ben onu odama çıkmaya
davet ettim, ama o önemli bir randevusu olduğunu belirterek saat
11.00'den önce yanımdan ayrıldı.
Babana gittiğini biliyoruz. Esasında, tam bu sırada sen onu babanın
ofisine girerken gördün ve bu nedenle de katilin o olduğundan eminsin.
İyi de, eğer katil o ise, bunu neden yaptı, diye kendi kendime soruyorum.
Sen para için, diyorsun. Bu mümkün, Brighella bir iş adamı ve belki
de, babanın bankasına olan borçlarını ödeyemeyeceğini anlamıştı.
Pantalone her şeye rağmen ona yardım ederdi. Bu yüzden, senin bu
fikrin bana küçük bir olasılık gibi görünüyor. Bir şey daha var;
eğer Brighella babanı ofisinde öldürdüyse, niçin cesedi benim odamda
buldular?
Tüm bunları düşünmek istiyorum. Nasıl olsa zaman sorunum yok burada.
Seni kucaklıyorum.
Arlecchino
*** *** ***
Arlecchino'dan Brighella'ya mektup
18 Mart/ VENEDİK
Sayın Bay Brighella,
Bugün tablonun parası bana ulaştı. Size çok teşekkür ederim. Şimdi
hayatım biraz daha kolaylaşacak.
Burada çok yalnızım ve biriyle konuşmaya ihtiyacım var. Bunun için
sizden biraz zamanınızı ayırmanızı rica ediyorum. Pantalone öldüğünden
beri, içimde tek bir şüphe var: Onu kızı öldürdü. Nedenini de söyleyeyim;
Bildiğiniz gibi katil, Pantalone'yi öldürmek için 'kağıt açacağı'
kullandı. İyi de, bu harika 17.y.y Venedik eseri kağıt açacağını
ben Karnaval şenliklerinden birkaç hafta önce satın almıştım.
Colombina'nın onu gördüğünde eline alıp cinayet olasılıkları üzerine
şaka yapmaya başladığını hatırlıyorum. Birkaç gün sonrasında bu
kızla Pantalone hakkında konuşmuştuk. Colombina bana, sert ve egoist
bir babaya sahip olduğundan söz etti. Ardından ağlamaya başladı
ve babasının ölümünü istediğini haykırdı. Hatta, bana Pantalone'yi
öldürmek için yardım edip edemeyeceğimi bile sordu. Ben, doğal olarak
bu sözlere inanmadım ve konuyu değiştirmeye çalıştım. Ama şimdi,
dostumuzun ölümünden sonra ne düşüneceğimi bilemiyorum. Eğer biraz
zamanınız olursa, bu konudaki görüşlerinizi bana yazamaz mısınız?
İçtenlikle.
Arlecchino
*** *** ***
- Gerçekten de bu üçü yakın dostmuş, dedi
yönetici alaycı bir sesle. " Hepsi birbirini
suçluyor ve sonuçta hiçbir şey açığa çıkmıyor."
- Tam değil, diye cevapladı Altiero. " Birkaç mektuptan sonra,
henüz ortada üç olası
katil olduğunu biliyoruz. Bu önemli! Sadece o değil, bildiğimiz
bir şey daha var; Colombina ve Brighella'nın aksine, Arlecchino
ile Pantalone arasında asla sorun olmamıştı.
- Aslında, bunu sadece Arlecchino söylüyor. Sonra hepsi cesedi onun
odasında
gördüler.
- Ama katilin Arlecchino olduğunu söylemek de doğru olmaz.
- Tabii. Ama, sadece aşık bir genç kızın, yani Colombina'nın sözleri
de Brighella'yı
suçlamak için yeterli olamaz.
Venedik'i karanlık basar. Yağmur, şehrin kanalları üzerine düşmektedir.
Saat 18.30 olmuştur. Kapı çalınır. Gelen, gazete yöneticisinin eski
dostu ve ekonomi sayfası gazetecisi Luca Forti'dir.
- Selam Luca, beş dakika bekleyebilir misin? Altiero ile konuşmamı
bitirip geliyorum.
Eliyle sandalyeyi işaret eder. "Şuraya oturabilirsin."
- Teşekkürler, diye cevaplar Luca Forti 1.97'lik boyuyla. "
Bir sorun mu var? İki saatten
fazladır Altiero ile konuşuyorsunuz.
- Sorun yok, der Altiero. " Yalnızca, ölen Pantalone ile ilgili
önemli bir şey yakaladım.
- Pantalone mi? .... Bu beni çok ilgilendirdi. O ünlü bir bankerdi.
- Bilgisayarın yanına yaklaş da mektupları bizimle birlikte oku.
*** *** ***
Colombina'nın Arlecchino'ya mektubu
21 Mart/ VENEDİK
Ya sen deli misin? Brighella'ya tüm bunları
nasıl yazabildin? Dün sabah onu San Marco meydanında gördüm. Birlikte
bir şeyler içtik ve benim hakkımda senin neler düşündüğünü bir bir
anlattı.
Seni soysuz! Benim babamla olan sorunlarımı Brighella'ya nasıl anlatabildin?
Özellikle de, onu benim öldürmüş olabileceğimi nasıl söylersin?
Herkes senin katil olduğunu sanıyor. Çünkü, Pantalone cinayetiyle
ve benimle aranda bir aşk olduğuyla ilgili bir hikaye yazdın, '
para içinde yüzen zengin bir kadına koca' olmaya çalıştın. Tüm Venedik'te
bir tek ben sana yardımcı olmaya çalışıyorum. Ya sen... Sen ne yapıyorsun?
Brighella'ya benim babamın katili olduğumu söylemek için mektup
yazıyorsun!
Teşekkürler Arlecchino ve bir daha asla...
Colombina
*** *** ***
Arlecchino'dan Brighella'ya mektup
22 Mart/ VENEDİK
Sevgili Brighella,
Sizi anlayamıyorum. Neden her şeyi Colombina'ya anlattınız ki? Belki
bilmiyorsunuz ama bu kız, sizin Pantalone'nin katili olduğunuzu
söylüyor. Sizi saat 11.00'den önce bankerin ofisine girerken görmüş
ve doktorlara göre, Pantalone tam olarak 10.00 ile 11.00 arası ölmüş.
Bir diğer konu; Pantalone kesinlikle size, çok borç vermişti ve
doğal olarak bu borçlar iyi bir cinayet nedeni olabilir. Sonuçta,
size dikkatli olmanızı tavsiye ederim. Şimdilik herkes benim katil
olduğuma inanıyor ama eğer Colombina polise giderse sizin başınıza
dert açılabilir.
İçtenlikle.
Arlecchino
*** *** ***
Brighella'nın Colombina'ya mektubu
23 Mart/ VENEDİK
Sevgili Colombina,
Bu da nereden çıktı şimdi? Biliyorum; senin için babanı Arlecchino'nun
öldürdüğünü düşünmek bile korkunç olmalı. Ama başka bir açıklaması
yok. İşin gerçeği şu: Karnaval akşamı, saat 11.00'e doğru, Pantalone'nin
ofisine gittim ama kimseyi bulamadım. Bir saat sonra, babanı Arlecchino'nun
odasında ölü olarak gördüm. Gerçek böyle. Şu ana kadar, polise benim
katil olduğumu düşündüğünü söylemediğini biliyorum. Bu iyi, aynen
devam et. Sorun istemiyorum. Eğer dilersen, o gece neler olduğunu
anlamaya çalışmak için yeniden buluşabiliriz.
Seni kucaklıyorum.
Brighella
*** *** ***
Altiero ile yöneticinin oturdukları sandalyenin
arkasında ayakta duran Luca Forti okumaya ara verir.
- Durun. Brighella, Pantalone'nin evinde Karnaval şenliklerinden
mi bahsediyordu?
- Aferin Luca! Görüyorum ki, sen zeki birisin,der yönetici.
- Bu mektuplar gerçekten bu şenliklerden söz ediyor, diyerek araya
girer Altiero.
"Yöneticiye Arlecchino'nun Pantalone'nin katili olmadığını
anlatmaya çalışıyorum."
- Benim bu şenliklere katıldığımı biliyor musunuz, diye sorar Luca
Forti.
- Gerçekten mi?
- Tabii. Bay Brighella ile de karşılaştım. Onu iyi tanırım. Venedikli
iş adamları arasında
önemli biridir o.
- O gece onunla konuşmuş muydun, diye sorar Altiero.
- Hayır. Sadece selam verdim. Onu gördüğümde bana biraz alkollü
gibi gelmişti. Sonra
da Pantalone'yi ölü buldular ve her şey bitti. O saatten sonra hatırladıklarım;
güzel bir şenlik, güzel müzik, güzel maskeler...
- Eeee, sonra?
- Sonra... Arlecchino'nun son derece sempatik olduğunu hatırlıyorum.
Bütün gece
boyunca şiirler okudu, sanattan söz etti ve düşündü.
- O halde Arlecchino'yu tanıyorsun, katil o mu, diye sorar yönetici.
- O katil değil, der bir kez daha Altiero. " Okumaya devam
edelim"
*** *** ***
Brighella'nın Colombina'ya mektubu
27 Mart/ VENEDİK
Sevgili Colombina,
Birkaç gündür gerginim, uyumayı başaramıyorum. Düşüncelerin kafamı
rahat bırakmıyor. Pantalone'nin bankasına çok borcum olduğu doğru
ve şu sıralar işlerimin iyi gitmediği de bir gerçek. Tamam, şimdi
biri para için öldürdüğümü düşünebilir ama ben yapmadım. O Arlecchino'ydu.
Sen onu çok iyi tanırsın. Nasıl olur da, bu adamı savunmayı sürdürebilirsin?
Neden hala anlamıyorsun, o seni babanın katili olmakla suçluyor.
Dün bütün bu olanları bir kez daha düşündüm ve önemli bir şey hatırladım.
Karnavaldan birkaç hafta önce, Arlecchino beni senin portreni göstermek
üzere odasına çağırdığında, 17.y.y.dan kalma o harika 'kağıt açacağı'nı
da göstermişti. Onu ilgiyle inceledik. Sonra Arlecchino onu çekmeceye
koyup kilitledi. Demek istediğim şu: Sadece Arlecchino bu kağıt
açacağı ile cinayet işleyebilirdi.
Tamam mı, anlayabildin mi? Polise gidip, benim katil olduğumu söylemeden
önce bunların hepsini düşün.
Seni kucaklıyorum.
Brighella
*** *** ***
Colombina'dan Brighella'ya mektup
28 Mart/ VENEDİK
Sevgili Brighella,
Mektubunuzu kısaca cevaplıyorum.
Birkaç hafta önce, Arlecchino'nun odasında o kağıt açacağını görmüş
olmanız tabii ki doğrudur. Onu ben de gördüm ve çok beğendim. Oysa,
karnavaldan hemen birkaç gün önce, Arlecchino'nun onu babama hediye
ettiğini biliyor olmalısınız. O zamandan beri de, bu kağıt açacağı
babamın ofisinde, masasının üzerinde dururdu. Bu durumda, katil
bu kağıt açacağını kolayca alabildi, yani anahtara ihtiyacı olmadı.
Bir şey daha var; siz babamın katilinin Arlecchino olduğundan eminseniz,
niçin polisten bu kadar çekiniyorsunuz?
Saygıyla.
Colombina
*** *** ***
- Anladım, katil kesinlikle Brighella!
- Sen ne diyorsun Luca, diye sorar yönetici. " Henüz yarım
saattir buradasın ve her şeyi
çözdüğünü mü düşünüyorsun?" Luca Forti açıklamaya çalışır:
- Elbette. Brighella çok korkuyor. Bu da gösteriyor ki, katil o.
- Yok canım, diye araya girer Altiero. " Arlecchino haklı.
Brighella ile Pantalone hep
dosttu ve aralarında hep alacak verecek işleri oldu. Şimdi niye
borç yüzünden öldürmüş olsun ki?
- Bu çok açık; Tablo için öldürdü. "Bana göre..." diye
devam eder Luca Forti, heyecanlı
bir sesle "....şöyle oldu: Saat 11.00'den hemen önce Brighella
ile Pantalone karşılaştılar. Birlikte ofisten çıktılar ve Colombina'nın
portresini görmek için Arlecchino'nun odasına gittiler. Anladığım
kadarıyla Arlecchino büyük bir sanatçı, o halde bu tablo da hayli
değerli olmalı. Brighella'nın bu tabloyu çok beğendiğini ve her
zaman Arlecchino'nun eserlerini Pantalone'ye sattığını biliyoruz."
- Eeee, o halde......., diye sorar Altiero.
- Bu durumda, bana göre; ikisi bu tablo için pazarlığa başladılar.
Luca Forti bir an düşünür ve sonra devam eder.
- ......... Şenlik boyunca Brighella çok içmişti. Onu gördüğümde
bana sarhoşmuş gibi geldiğini size söylemiş miydim?
- Evet, dedi Altiero. " Bu durumda, sana göre, tabloyla ilgili
pazarlık sürerken Brighella
iyice sarhoş olup kendini kaybetti ve Pantalone'yi öldürdü. Öyle
mi?
- Aynen böyle, diye cevapladı Luca Forti.
- İyi bir varsayım, dedi Altiero. " Ama bu, cinayet öncesinde
Brighella'nın o kağıt
açacağını almak üzere Pantalone'nin ofisine geri döndüğünü gösteriyor."
- Ya da belki....., diye devam eder Luca Forti. " ........
bu kağıt açacağı asla bu ofiste
olmadı, yani Colombina gerçeği söylemiyor olabilir"
- Bravo Luca! Sonunda anladın, der yönetici. " Colombina gerçeği
söylemiyor, asıl
katil o. Saat 11.00'de babası ile karşılaştı ve onunla birlikte
sevdiği adamın yaptığı son tabloyu görmeye gitti. Baba, her zamanki
egoist tavrı ve hiç nazik olmayan üslubuyla, bu tablonun kendisini
hiç ilgilendirmediğini söyledi. Bunun üzerine Colombina ağlamaya
ve haykırmaya başladı. Sonra, anahtarla Arlecchino'nun çekmecesini
açtı, kağıt açacağını aldı ve 'hartttt'! Yani, onu öldürdü. Ve eğer
sen biraz daha bu üçünün özel mektuplarını okumayı sürdürürsen,
aynı şeyi ben de sana yapacağım Altiero, yeter artık!"
Yönetici şapkasını, ceketini ve şemsiyesini alır. Sonra, diğerlerini
selamlar.
- İyi akşamlar beyler. Ben yemeğe gidiyorum. Yarına kadar hoşçakalın.
Altiero Ranelli ve Luca Forti hiçbir şey söylemeden ona bakarlar.
Onlar, yöneticilerini çok iyi tanırlar ve zaman zaman çok garip
davranabileceğini bilirler.
Bir süre sonra yeniden okumaya başlarlar.
*** *** ***
Colombina'nın Arlecchino ve Brighella'ya
mektubu
30 Mart/ VENEDİK
Sevdiklerim,
Size duygu yüklü bir yürekle yazıyorum. Dün akşam babamın ofisine
girdim ve hayatımda ilk kez, onun evraklarına baktım. Sarı bir zarf
gördüm, onu açtım ve bu mektubu buldum:
" Sevgili Colombina, sevgili dostlarım,
Ben artık yaşlandım. Bu durum, benim için oldukça zor ve zaman geçtikçe
gücümün daha da azaldığını hissediyorum. Birkaç yıl önce, benim
küçük bankam Giardini'ye milyarlarca liret borç verdi. Hepiniz gayet
iyi tanırsınız ve Giardini'nin İyalya'nın en büyük sermayedarlarından
olduğunu da çok iyi bilirsiniz. Ve yine, birkaç ay önce dünya kadar
borçla battığını da bilirsiniz. Bu durumda ben de iflas ettim. Sorunu
çözebilmek için Milano ve Roma'nın bütün büyük bankalarından yardım
istemeyi düşündüm. Oysa, bu sabah bana kimsenin bir liret dahi vermeyeceğini
öğrendim. Bu durumda çaresiz batıyorum. Yaşlıyım. Bu küçük banka
benim hayatımdı. Ben de onunla birlikte ölmeye karar verdim.
Sizlerden özür diliyorum.
Pantalone"
*** *** ***
Brighella'nın Colombina ve Arlecchino'ya
mektubu
31 Mart/ VENEDİK
Sevdiklerim,
Pantalone'nin mektubu beni çok duygulandırdı. Bu noktada, size bazı
bilgiler vermek istiyorum.
Karnaval günü, öğle sonrası, Pantalone Giardini ve büyük bankalarla
olan sorunlarından konuşmak için beni aradı. Telefon görüşmesi sırasında,
borçlarımın tamamını hemen ödeyip ödeyemeyeceğimi de sordu. Nedenin
şimdi anlayabiliyorum. Son dakikaya kadar bankasını kurtarmaya çalışmış.
Her neyse, telefon konuşmasının sonunda, o akşam için bana bir randevu
verdi. Saat 11.00'de, ofisinin önüne geldiğimde kapıyı çaldım. Ama
cevap veren olmadı. Ben de kapıyı açıp içeri girdim ve Pantalone'yi
buldum. Ama cansız olarak. Hiçbir şeyi anlamadım. Polisten ve özellikle
de borçlarımdan korkuyordum. Bu yüzden, Pantalone'yi alıp Arlecchino'nun
odasına taşıdım. Sonra, şenliklere geri döndüm. Bana yardım edin,
polisten korkuyorum.
Brighella
--- *** --- *** --- *** --- *** --- ***
--- *** ---
SON SÖZ
Luca Forti ve Altiero Ranelli hiçbir şey
diyemezler.
- Ama sen......, diye başlar Luca. " ..... bu son mektupları
önceden okumuş
muydun, ilk kez mi gördün?
- İlk kez. Tarihe bakar mısın, Colombina ve Brighella mektupları
bugün
yazmışlar, kesinlikle de öğleden sonra. Çünkü, saat 16.00'da hiçbiri
yoktu.
İkisi yeniden suskunlaştılar. Sonra, Luca saatine baktı.
- Saat 20.20 olmuş. Gazetenin ilk sayfasını değiştirmek için hala
zamanımız var. Bu yurt çapında müthiş bir 'atlatma haber'. Pantalone'nin
ölümü Giardini'nin iflasına bağlandı.
- Elbette. Venedik için de önemli bir haber. Bir aydan beri, tüm
şehir Pantalone ve Arlecchino'yu konuşuyor. Dur bir dakika! Yöneticiyi
arayalım, hemen buraya gelmeli.
Bir gün sonra, IL GAZZETTINO şu manşetle çıkar:
IL Gazzettino
*Arlecchino masum
Pantalone'yi büyük bankalar öldürdü. Dün,
kızı Colombina veda mektubunu buldu. Bu bir intihardı. Her şey Giardini'nin
iflasından sonra oldu.
*Para ve insan - Yönetmen
Zor günler yaşıyoruz. Toplumumuzun sivil
ve ekonomik gelişmesi tartışılmaz. Maddi açıdan güçlüyüz. Durumumuz
gayet iyi. Çocuklarımız eğitim ve spor yapma, mutlu yaşama imkanlarına
sahipler. Demokrasi sayesinde hükümetimizi özgürce seçebiliyoruz.
Kitle iletişim araçları bize her gün uzaktaki diğer toplumlar ve
insanlarla ilgili bilgileri iletiyorlar. Bilim ve teknoloji hızla
ilerliyor. Bununla beraber.... evet, bununla beraber ölümün karşısında,
Pantalone gibi zengin ve önemli bir adamın ölümü karşısında çaresiziz.
Pantalone yalnız öldü. Bankası için çalışmakla geçen bir hayatın
ardından, bir sorun karşısında, bu adam kendinde devam edecek gücü
bulamadı. Arkadaşlarının hiçbiri, büyük bankerler, önemli politikacılar,
zengin endüstriciler ona yardım etmedi ya da edemediler. Biz, bir
insandan söz ediyoruz, bir bankerden değil. Bankerler ortaya çıkarlar
ve batarlar... Hiç kimse bunun için ağlamaz da gülmez de. Oysa,
bir insanın iflası karşısında.... ( devamı 2.sayfada)
*Karnaval'da öldü
Gerçek bilgisayardan çıktı - Altiero Ranelli
Pantalone bir ay önce ölmüştü, tam da Karnaval şenliği gecesinde.
Bugüne kadar, polis sadece bir cinayetten ve bir katilden şüphelendi.
O Arlecchino idi. Bugün, nihayet okurlarına bu ölüm ve bu gece hakkındaki
gerçekleri Il Gazzettino açıklıyor. Bu bir intihardı. Pantalone,
bankasının borçları nedeniyle ölmeye karar vermişti. Banker, her
şeyi kızına ve dostlarına yazdığı mektupta anlattı. ( devamı 2.sayfada)
*Venedik'in son bankası - Luca Forti
La Goldon kesinlikle tüm Venediklilerin son
bankasıydı. İki asırdan fazla bir zaman önce doğdu ve şehrimiz için
çok önemli bir kurum olarak kaldı. Son dönemde, Pantalone'nin direktifiyle,
bu küçük banka, tüm sermayesini bu şehrin ekonomisine katkıda bulunmak
için kullandı. ( devamı 16.sayfada)
*Aşk mektupları - Laura Bogi
Dünya kurulalı beri, aşıklar ilk adımı tatlı
aşk mektuplarıyla atarlar. Kuşkusuz, dedelerimizin ve ninelerimizin
yürekleri de, bazı arkadaşları tarafından verilen veya postayla
gelen mesajlar karşısında hızla çarpmıştı. Bugün, teknoloji dünyasında
başka yürekler soğuk bilgisayarların karşısında çarpıyor ve sızlıyor.
Bilgi işlem sistemleri birkaç saniye içinde, uzaklardaki aşkların
mesajlarını taşıyorlar. Mondo-Net mektupları bize, her şey ışık
hızıyla değişse de bazı şeyler değişmedi ve asla değişmeyecek, diyor:
Aşk, tutkular ve duygular. ( devamı 8.sayfada)
*** *** SON *** ***
MASKELER
Hikayemizdeki kişiliklerin isimleri nereden
geliyor? Arlecchino, Brighella, Pantalone ve Colombina 1600-1700'lerin
tiyatro topluluklarından kişilikler, tipik maskelerdir. 16.y.y.da,
sokak tiyatrosunda doğduklarında, maskelerin tam olarak belirlenmiş
karakterleri yoktu. Sanatçılar, kah aptal, kah kurnaz uşakların,
kötü babaların, imkansız aşkların daima aynı ama eğlenceli hikayelerini
canlandırdılar. Bu, Commedia dell'Arte'dir.
1700'ün ilk yarısı biterken, Goldoni gibi yazarlar Venedik aksanıyla,
daha ilginç teatral operalar yazmaya başladılar. Kişilerin karakterleri
daha komplikedir. Arlecchino fakir bir uşaktır. Yiyecek hiçbir şeyi
yoktur ama aslında çok kurnazdır. Brighella da bir uşaktır. Oysa,
Pantalone zengin ve kötü kalpli bir ihtiyardır. Colombina genelde
evinde çalışır. Bu dördü, Venedik çevresindeki şehirlerin tipik
maskeleridir. İtalya'nın diğer bölgelerinde, tiyatro topluluklarının
farklı maskeleri vardır. Commedia dell'Arte'nin tipik karakterleri
Napoli'de Pulcinella, Torino'da Gianduia, Milano'da Meneghino'dur.
Onlarla birlikte, geçen yüzyıllarda, onlar kadar meşhur olmayan
ve şimdilerde hemen hemen unutulmuş pek çok başka karakter de doğmuştu.
Bugün, özellikle de karnaval günlerinde çocuklar ( ama sadece onlar
değil) bunların kostümlerini giydiklerinde, bu maskeler de yaşamaya
devam ediyorlar. Kuzeyde Arlecchino en sevilen maskedir. Kostümü,
pek çok renkli küçük parçacıktan oluşur ve Arlecchino neşenin ve
şenliğin sembolüdür. Oysa güneyde, kesinlikle en popüler olan, bembeyaz
kostümü ile Pulcinella'dır .
İTALYAN GAZETELERİ
Il Gazzettino, İtalya'daki yerel gazetelere
bir örnektir. Venedik'te olduğu gibi, her şehirde güncel olayları,
yerel haberleri veren bir gazete vardır. Yerel etkinlikler, toplantılar,
kutlamalar ve gösteriler...
Doğal olarak bu gibi gazeteler, ulusal ve uluslararası haberleri
fazlaca vermezler. Bunlar büyük gazetelerin işidir. Oralarda daha
meşhur gazeteciler, daha önemli entellektüeller yazar. İtalya'nın
en çok satan ilk üç gazetesini hatırlayalım: La Repubblica (Roma),
Il Corriere della Sera (Milano) ve La Stampa (Torino) .
Yazılı basının İtalya'da en büyük sorunu az sayıda okuru olmasıdır.
Pek çok insan gazete satın alıp okumak yerine televizyondan bilgilenmeyi
tercih etmektedir. Bu nedenle bir çok gazete, ekonomik sorunlar
yüzünden önemli değerde hisselerini büyük sanayi kuruluşlarına satmak
zorunda kaldı. Örneğin; La Repubblica Olivetti'nin olurken, Corriere
della Sera ve La Stampa FIAT'ın oldu.
TERCÜME: EMEL (ALTAN) EGE 10 Temmuz 1996
- İstanbul
Bu çeviriyi yaparken İtalyanca'yı henüz öğrenmeye
başlamıştım. Ancak, okuduğum her satırda, kafamda bir tiyatro dekoru
canlandı. Kitap 1995'te hazırlanmış. Olay, on günlük Karnaval'ın
son gecesi büyük şenlikler esnasında yaşanmış. Anladığıma göre de
1 Mart'ta.
"San Marco meydanı binlerce insanla dolmuştur. Mutlaka, birkaç
sarayda balo vardır. Her yerden müzik sesleri gelir. Havai fişekler
kalabalığın gürültüsüne karışır. Bütün sokaklar maskeli, kostümlü
insanların geçit törenine sahne olur.
Pantalone'nin evi bildik Venedik saraylarının ihtişamını yansıtan
görünümdedir. Kırmızı kadife ve yaldız bolca kullanılmıştır. Duvarlar
zengin tablo koleksiyonuyla kaplıdır. Pencereden havai fişeklerin
renk renk ışıltısı fark edilir. Konu, her ne kadar günümüzde geçiyor
olsa da, Karnaval dolayısıyla tüm oyuncular Ortaçağ görünümlü giysiler
içindedir. Maskeler, dekorun vazgeçilmezidir.
Colombina çok güzel de değil, çok genç de. Çaresiz ve hüzünlü.
Arlecchino, sessiz, sakin, şatafattan uzak bir mekana sığınmıştır.
Genç, zayıf, üzerinde el örmesi bir kazak, kirli sakallı.
Brighella yaşlı ve şişman bir adam olmalı.
Gazete binası oldukça moderndir. Masada bilgisayar vardır.
Olay gecesinin anlatıldığı sahnelerde, her tarafta bol bol maske
olmalı. Müzik; yüksek volümde karnaval müziği. Dış mekan bu şekilde
sembolik anlatımla sunulmalı. Herkesin çılgınca eğlenip kendinden
geçtiği bir anda her şey olup bitmeli. Mektupların yazıldığı anlar,
sahne bölümlenerek, yazanların bulunduğu mekanlardan verilirken,
gazete binasını yorumlar yapılırken sahnenin bir bölümünde görmeliyiz.
............................"
